Ginekologija

Papanikolau test je bezbolan, jednostavan i neizostavan u redovnom ginekološkom pregledu, a služi za rano otkrivanje prekaceroza i karcinoma grlića materice. Ovaj test pokazuje pojavu upale, prisustvo atipičnih ćelija ili ćelija raka grlića materice.

Najbolje je uzorak uzimati izmedu 10. i 20. dana menstrualnog ciklusa, a prije uzimanja brisa zabranjena je primjena vaginaleta i vaginalnih ispiranja, kao i seksualni odnos 24-48h.

Pravilno uzimanje Papanikolau brisa vrši se posebnim drvenim špatulama sa zatupljenim vrhom ili četkicama, bris se s drvene špatule i štapića prenosi na stakalce koje se uranja u alkohol radi fiksiranja ćelija i potom boji specijalnom metodom kako bi se ćelije mogle dalje mikroskopski analizirati.

Rezultati PAPA testa mogu biti:
I i II grupa- nalaz uredan
III grupa- sumnjiv nalaz koji može biti uzrokovan pojavom infekcije ili ukazivati na postojanje premalignih promena na ćelijama (potrebno ponoviti nakon terapije ukoliko se sumnja na infekciju)
IV i V grupa- ukazuju na pojavu kancerogenih ćelija u brisu.

Kolposkopija uz PAPA test predstavlja primarnu metodu u prevenciji raka grlića materice. Osnovna namjena ovog pregleda je da se uoče abnormalnosti sluznice koje nisu vidljive golim okom, nakon čega se radi ciljana biopsija i uzima uzorak tkiva za patohistološku analizu.
Cilj ovih pregleda je rano otkrivanje premalignih stanja cijom pravovremenom terapijom smanjujemo šansu za razvojem karcinoma.
Kolposkopija se danas sve više uvodi u redovan ginekološki pregled, dok je obavezna kao dopuna u slučaju abnormalnog PAPA testa. Razlozi zbog kojih se radi kolposkopija mogu da budu promjene na grliću materice u vidu “ranice”, ukoliko se javlja krvarenje nakon odnosa, te promjene u vidu genitalnih bradavica izazvanih HPV virusom, polipi, upalne promjene grlica materice.
Priprema podrazumijeva da se dan ranije ne koriste vaginalete, ne nanose dezinfekciona sredstva i izbjegava seksualni odnos. 
Pregled se izvodi u uobičajenom položaju za ginekološki pregled, kolposkopom se pod uvećanjem posmatra grlić materice i tokom pregleda se koriste rastvori koji mogu izazvati blago peckanje. Pregled počinje premazivanjem grlića rastvorom sirćetne kiseline koja omogućava da eventualne promjene postanu vidljive. Grlić materice se nakon toga boji i Lugolovim rastvorom i sva polja koja se ne oboje, obično su mjesta potencijalnog rizika.
U zavisnosti od nalaza, pregled se radi na svakih 6 ili 12 mjeseci.

Za razliku od standardnog ultrazvučnog pregleda, ova metoda pomoću 4D tehnologije prikazuje snimak bebe u realnom vremenu i pokretu. Značajan je za procjenu razvoja bebe i pouzdano ukazuje na poremećaje kod djeteta ukoliko oni postoje (deformitet skeletnog sistema, poremećaj u neurološkom razvoju). 
Pregled se obavlja po tačno određenom protokolu kako bi se utvrdio razvoj ploda, protok krvi kroz tkiva i organe, kao i da li postoje određene funkcionalne smetnje na organima.

Pregled se radi u 12. nedjelji trudnoće i između 20. i 24. nedjelje trudnoće. 

Primjena 4D ultrazvučnih aparata u ginekologiji i trudnoći omogućava:

• analizu razvoja ploda,
• praćenje višeplodnih i visoko rizičnih trudnoća,
• detekciju anomalija ploda,
• lokalizaciju placente (posteljice), njene građe i eventualnih oštećenja,
• detekciju vanmateričnih trudnoća i ostalih abnormalnosti trudnoće.

HPV tipizacija je analiza kojom se iz materijala uzetog putem brisa utvrđuje postojanje humanog papiloma virusa (HPV)  i određuje tip virusa.
HPV infekcija je polno prenosiva bolest koju izaziva HPV – humani papiloma virus. Postoji više od 130 tipova HPV virusa koji su podijeljeni u dvije grupe: niskorizični koji uzrokuju kondilome (bradavice) i visokorizični koji uzrokuju cervikalne displazije i karcinom grlica maternice.  
Usljed abnormalnog PAPA testa, kolposkopski uočenih "ranica" ili pojave kondiloma, tokom ginekološkog pregleda se uzima bris koji se dalje šalje u laboratoriju na analizu prisustva genitalnih HPV tipova.
Ovom metodom se vrši identifikacija HPV niskog rizika (6, 11, 42, 44 i 45) i  visokog rizika (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 56, 58, 59, 66 i 68).

Prije uzimanja uzoraka za HPV tipizaciju preporučuje se suzdržavanje od seksualnog odnosa 24 do 48 sati prije postupka, takože ne koristiti vaginalete i kupke za intimnu higijenu.

Prim. dr Nebojša Jovanović, specijalista ginekologije i akušerstva