Kompjuterizovana tomografija (CT) je radiološka metoda snimanja koja koristi rendgensko zračenje i detektor, te uz primjenu posebnog računara prikazuje unutrašnjost tijela, odnosno slike slojeva unutrašnjih organa i tkiva.
Samo par sekundi je potrebno za dobijanje nekoliko slika presjeka pojedinih organa u tijelu.
U odnosu na MR snimanje je superiorna u dijagnostikovanju krvarenja, kalcifikacija i promjena na kostima, kao i snimanju organa grudnog koša (pluća, plućna maramica, disajni putevi, krvni sudovi).
Tokom COVID pandemije smo uvidjeli značaj niskodoznog skrininga pluća kojim smo dobijali neuporedivo pouzdanije rezultate u dijagnostici početnih upala pluća u odnosu na standardne RTG snimke.
CT snimanje se koristi za pregled:
Neophodno je da pacijent donese laboratorijske vrijednosti bubrežne funkcije – urea i kreatinin.
Metoda izbora za dijagnostiku promjena na krvnim sudovima mozga, vrata, grudnog koša, abdomena, male karlice i ekstremiteta.
CT angiografija se koristi kako bi se pravilno mogle otkriti anomalije u krvnim sudovima tijela, njihova suženja, krvni ugrušci, ruptura krvnog suda, povrede, tumori.
Pri snimanju se koristi intravensko kontrastno sredstvo radi dobijanja detaljnog prikaza krvnih sudova.
CT angiografija glave i vrata omogućava prikaz blokiranih krvnih sudova ili njihove abnormalnosti koje mogu dovesti do infarkta ili krvarenja u mozgu. Koristi se u dijagnozi aneurizme, arteroskleroze, arterovenskih malfromacija, inflamacije krvnih sudova, tumora na mozgu ili krvnih ugrušaka.
Dijagnostička metoda koja služi za određivanje postojanja morfoloških patoloških promjena bubrega, uretera, mokraćne bešike i eventualno uretre, kao i za određivanje funkcionalnih patoloških promjena bubrežnog sistema.
Pregled se radi na multislajsnom skeneru sa obuhvatanjem anatomski dvije regije (abdomena i karlice) i to snimanje se po svim standardima vrši u tri faze radi određivanja morfološke i funkcionalne patologije bubrega i to u nativnoj, arterijskoj i ekskretornoj fazi nakon 10 min sa davanjem kontrasta u dva navrata, što ovaj pregled čini znatno kompleksnijim i dužim, ali sa dobijanjem veće količine informacija.
Ovim pregledom se opisuje patologija u predjelu oba bubrega, uretera, mokraćne bešike i uretre kao i sve patomorfološke promjene koje se uoče u regijama abdomena i karlice, a to podrazumijeva jetru, pankreas, crijeva, dijelove kičmenog stuba, kao i krvne sudove.
Tokom snimanja, položaj pacijenta je obično na leđima sa rukama podignutima iznad glave.
Tokom čitavog procesa vrlo je bitno da budete potpuno mirni kako se ne bi narušio kvalitet snimka.
Za pojedine skenove će možda biti zatraženo da zadržite dah, a glasovne upute ćete čuti preko zvučnika.
CT pregled traje 15-30 minuta.
Prije samog pregleda potrebno je skinuti sve metalne predmete uključujući kovanice, mobitele,
nakit, naočare, zubne proteze, kao i odjeću s metalnim dijelovima jer metali mogu značajno umanjiti
kvalitet pregleda.
Prilikom pregleda možda će biti potrebna primjena kontrastnog sredstva venskim putem kako bi se
određene strukture u tijelu jasnije prikazale. Kontrastno sredstvo se izlučuje putem bubrega, te je
potrebno donijeti nalaz uree i kreatinina iz krvi učinjen do 10 dana prije pretrage.
Kontrastno sredstvo sadrži jod te se ne smije davati osobama s poznatom preosjetljivosti na jod i
osobama s bolestima štitaste žlijezde. Molimo da upozorite naše ljekare ili medicinsko osoblje o ranijim
alergijama na lijekove i navedenim bolestima.
Prilikom davanja kontrastnog sredstva venskim putem može se javiti osjećaj topline kao i trnci i
nagon na mokrenje. Ne smijete osjećati bol i žarenje na mjestu ulaska u venu, kao ni smetnje disanja
ili ubrzan rad srca - o tome odmah upozorite medicinsko osoblje!
Upozorite nas ako bolujete od astme, srčanih bolesti, bubrežnih bolesti ili bolesti štitaste žlijezde, te ukoliko
u organizmu imate strano tijelo (geler, implantat i sl.) ili ako ste u posljednja četiri dana prije CT
pregleda radili neku kontrastnu pretragu.
Ako uzimate lijekove za šećernu bolest na bazi metformina (Aglurab, Belformin, Eucreas, Glucophage,
Gluformin, Meglucon, Siofor itd.) na dan pretrage i 48 sati nakon pretrage s kontrastom nemojte
uzimati lijekove s metforminom kako bi se izbjeglo moguće oštećenje bubrega!
Prije samog pregleda dobićete upitnik koji je potrebno da ispunite kako bismo dobili sve potrebne
podatke, te nam dali pristanak za pregled.
Skrining karcinoma pluća niskodoznim CT protokolom je neinvazivna metoda snimanja plućnog parenhima na CT-u u cilju što ranijeg otkrivanja karcinoma pluća kod pacijenta bez simptoma i kliničkih znakova, a koji se ubrajaju u rizične grupe:
Ovom skrining metodom moguće je otkriti karcinom pluća znatno ranije i prije prvih simptoma, sa smanjenjem smrtnosti i do 20% . Efektivna doza zračenja je oko 0,7 mSv, što je mnogo manje od standardnog CT pregleda grudnog koša, otprilike 6-7 običnih rendgenskih snimaka pluća sa 1000 puta većom količinom informacija u odnosu na obični RTG snimak pluća.
Tokom COVID pandemije, uvidjeli smo značaj niskodoznog skrininga pluća u ranom otkrivanju zapaljenja plućnog parenhima. Skrining je pokazao svoju superiornost naspram kako RTG snimaka, tako i laboratorijskih testova na COVID infekciju i otkrivao i početne upale pluća.
Tokom CT pregleda izloženi ste jonizujućem zračenju većeg intenziteta u odnosu na klasično rendgensko snimanje.
Doktor koji vas je uputio na CT pregled zbog kliničke sumnje koju treba razriješti, mora procijeniti da li je korist od CT snimanja veća od mogućeg rizika koji jonizirajuće zračenje donosi.
Klinički opravdana CT pretraga je brza, pouzdana i dostupna, te se često koristi u medicinskoj praksi. Prednost pregleda koji se vrši u našoj ustanovi je što se snimanja vrše na aparatu koji posjeduje postavku „Care 4 dose“, koja se odnosi na smanjenu dozu zračenja kojoj se izlažete tokom snimanja. CT pregled se ne preporučuje trudnicama zbog rizika koji bi zračenje moglo izazvati na plod.