Mamografija je najdjelotvornija neinvazivna rendgenska metoda koja koristi izrazito niske doze jonizujućeg zračenja i služi za snimanje dojki kod sumnjivih palpabilnih promjena na dojkama, kao i preventivna skrininig metoda u ranom otkrivanju karcinoma dojki. Osnovni preduslov mamografskog pregleda svakako je kvalitetan mamografski uređaj, potom tehnički dobro sprovedeno snimanje, ali i sposobnost ljekara da precizno interpretira mamografsku sliku. Zato smo u ZU SC ,,Gala Medica“ naročito pazili na sklad između stručnog tima koji učestvuje u mamografskom snimanju i kvaliteta uređaja na kojem se snimanje obavlja.
Skrining metoda mamografije je zastupljena u većini zemalja EU i predstavlja obavezno snimanje dojki žena nakon 40 godina starosti i to bez obzira da li imaju neke znakove ili simptome vezane za probleme dojke. U osnovi skrining i predstavlja pregled zdrave populacije bez znakova i simptoma radi ranog otkrivanja karcinoma dojke.
Na našim prostorima su u upotrebi analogni i digitalni mamografi. Digitalni mamograf je unio revoluciju i postavio standard u pregledima dojki jer je znatno smanjio dozu zračenja, neuporedivo je poboljšao kvalitet slike, pojednostavio sam pregled i povećao otkrivanje ranih karcinoma dojke za 30% u odnosu na analogni mamograf, pogotovo kod žena do 50 godina, žena koje nisu ušle u menopauzu, te kod žena sa gušćim tkivom dojke.
Na svjetskom kongresu radiologa i onkologa u Barselonu, koji je održan u julu 2016. godine, nakon iznesenih uporednih studija o efikasnosti u ranom otkrivanju karcinoma dojke analognog i digitalnog mamografa donesen je zaključak sa zajedničkim stavom da je digitalni mamograf daleko uspješniji u ranom otkrivanju karcinoma dojke i postavljen kao zlatni standard u dijagnostici, a u potpunosti je preuzeo primat u skriningu ranog karcinoma dojke zbog izrazito malih doza zračenja. Nakon toga svi radiološki centri i službe u Evropi koriste isključivo digitalni mamograf za dijagnostiku dojke.
Prednosti digitalne mamografije u odnosu na analognu mamografiju su sljedeće:
U našoj ustanovi se pregledi vrše na Philipsovom Sectra MicroDose aparatu pretposlijednje generacije sa dodatnim performansama za smanjenje doze zračenja na kojem je znatno poboljšan kvalitet snimaka, ali se i pokazalo veliko poboljšanje osjetljivosti, naročito kod gustih dojki. Koristi kompjutersku sliku dojke dobijenu nakon konverzije rendgenskog snimka u digitalnu sliku. Pri tome kompjuterska tehnika posebno dozvoljava proučavanje detalja slike koji se po potrebi mogu uvećavati, isjeći ili uporediti s ranijim nalazima što uveliko olakšava praćenje prisutne promjene. Najbitnija odlika ovog mamografa je da je smanjena doza zračenja za oko 50% u odnosu na ostale aparate. Koristi tehnologiju brojanja fotona: difuzija je ograničena na maksimum, kako bi zadržala samo korisne informacije. Detektor brojanja fotona je sposoban da uhvati gotovo sve informacije u signalu i na taj način smanji dozu zračenja na minimum uz očuvanje ili čak poboljšanje kvaliteta slike. Primjenjuje se kod dijagnostike nejasnih kliničkih nalaza, kod simptomatskih pacijenata, u dijagnostici okultnih karcinoma, te kod skrining mamografije.
Magnetna rezonanca dojke može biti metoda za rano otkrivanje (skrining) raka dojke i to kod žena koje imaju visok rizik od nastanka. Uz pomoć MR pretrage može se procijeniti veličina tumorske mase, njena rasprostranjenost i odnos ka okolnom tkivu, te prisustvo uvećanih limfnih čvorova. Značajna je metoda tokom praćenja pacijentkinja koje su imale rak dojke. Na mamografiji ožiljci na dojci od operacije ili ponovna pojava zloćudne tumorske mase mogu izgledati isto, dok je ovom metodom moguće procijeniti da li je uočena promjena normalnog izgleda i građe, ožiljak ili tumor.
Nalaz magnetne rezonance dojki očitava mr sci. med. dr Tatjana Pavlović.
“CORE” biopsija (CNB) klinički i radiološki suspektnih promjena u dojci je ,,zlatni standard" dijagnostike, na osnovu koje se donosi odluka o daljem liječenju.
Izvodi se pod kontrolom ultrazvuka i posebnim uređajem se uzima dio suspektnog tkiva radi dalje patohistološke analize. Pacijentkinje se upućuju na ovu metodu kada se ultrazvučnom pretragom uoče: suspektni čvor, poremećaj strukture dojke, abnormalno tkivo unutar dojke ili kada želimo potvrditi patohistološku dijagnozu i dobiti nalaze hormonskih receptora i HER statusa kod inoperabilnih tumora dojke.
U našoj ustanovi nastavljamo sa trendom prevencije i ranog otkrivanja karcinoma dojke, te pored UZV pregleda, digitalne mamografije i MR dojke, od sada imate mogućnost i biopsije koju izvode specijalizovani radiolozi i hirurzi, koristimo Logiq E9 i Voluson E8 ultrazvučne uređaje, a za samu punkciju uređaj Magnum (Bard).